Let’s get technical: de software voor jouw ondertitels

Open source: wat is dat eigenlijk?

Laten we beginnen bij het begin: wat is open source eigenlijk? In dit geval hebben we het over open source software (OSS), waarbij het woord ‘open’ essentieel is. Dit is namelijk software waarvan de broncode (de source) voor iedereen vrij toegankelijk is. De code is speciaal ontworpen zodat iedereen deze kan bekijken, gebruiken, veranderen en delen. Overigens vergt het wel enige kennis om met de code te kunnen werken, maar de software zelf is hapklaar door iedereen te gebruiken, als je er niks meer aan wilt veranderen.

Eerlijk zullen we alles delen

Een ander belangrijk aspect van open source software is dat het wordt ontwikkeld door meerdere samenwerkende partijen, denk aan individuele programmeurs, overheden en bedrijven. Er liggen vaak hele interactieve gemeenschappen (communities) ten grondslag aan deze programma’s en codes. Daarnaast wordt open source software op een gedecentraliseerde manier ontwikkeld. Wat houdt dat in? Dat wil zeggen dat er verschillende productiebenaderingen tegelijk worden gebruikt, in tegenstelling tot de meer gecentraliseerde ontwikkelmodellen die meestal gebruikt worden voor eigendomsmatige software. Dus ondanks dat de ontwikkelaars van de open source software wel samenwerken aan de code, kunnen zij zelfstandig werken en is er niet één grote baas die bepaalt hoe alles moet. Het voordeel van deze manier van werken is dat open source software vaak flexibeler is en daardoor vaak ook langer meegaat.

Maar voor niets gaat de zon op

Daarnaast is het ook nog eens gratis! Dat is in ieder geval wat veel mensen denken. Maar klopt dat wel? Je betaalt inderdaad geen kosten voor auteursrechten of andere toeslagen. Maar voor het gebruik van de software heb je wel een licentie nodig, en soms zelfs meerdere. Daarnaast moet je rekening houden met kosten voor installatie en gebruiksaanwijzingen. Dus helemaal gratis is het niet altijd, maar je bent vaak wel voordeliger uit. Belangrijk is ook de vaak actieve community achter het product. Via online fora kun je meestal gratis een heleboel informatie en ondersteuning krijgen.

Wist je trouwens dat open source niet alleen voor software wordt gebruikt? Het is een beweging met een ideaal voor ogen, waarbij de waarden en het gedecentraliseerde productiemodel worden gebruikt om ook op andere gebieden meer transparantie en vrijheid te verkrijgen. Zo bestaat er bijvoorbeeld OpenCola: geïnspireerd door de opensourcebeweging hebben vrijwilligers een recept op internet gezet voor een cola die vergelijkbaar zou zijn met die van de softdrinkgigant Coca-Cola, die er alles aan doet om de formule van hun cola geheim te houden.

Elk voordeel heb z’n nadeel

Dit klinkt allemaal heel idyllisch en aantrekkelijk, maar het is natuurlijk niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Omdat iedereen met de software mag werken, is het moeilijk om de kwaliteit te waarborgen. Iedereen kan zich namelijk voordoen als expert en je kunt niet altijd beoordelen of dat ook daadwerkelijk zo is. Daarnaast zijn er veel vrijwilligers betrokken bij de ontwikkeling van open source software en critici zijn vaak van mening dat mensen die niet betaald krijgen, werk leveren dat van ondermaatse kwaliteit is.

Bovendien heb je – in principe – geen aanspraak op garantie van de geleverde software. Bij een bug of ander probleem ben je afhankelijk van de community. En bij wie ligt dan de verantwoordelijkheid? Bij iedereen, dus eigenlijk bij niemand. Ook is open source software vaak nog in ontwikkeling. Dit kan van invloed zijn op de stabiliteit ervan.

Welke software heb ik nodig?

Nu we enkele voor- en nadelen van open source software hebben uitgelegd, wil jij natuurlijk weten welk programma je het beste kunt gebruiken voor jouw ondertiteling. Maar daarvoor is het handig om eerst te weten waar je die ondertitelsoftware precies voor nodig hebt en wat zo’n programma eigenlijk voor jou kan betekenen.

Ondertitelsoftware heb je hoofdzakelijk nodig voor het zogenaamde ‘renderen’. Hiermee zorg je dat de ondertitel op precies het juiste moment in beeld komt en weer uit beeld gaat – ook wel ‘spotten’ genoemd. Om dit te kunnen doen, voorziet de software het tekstbestand van tijdcodes. Hier rolt dan een bestand uit dat door programma’s kan worden gelezen bij het afspelen van een video. Deze tekstbestanden hebben een speciale extensie, waarvan .SRT de bekendste is. Andere extensies zijn bijvoorbeeld VTT of .SBV. In een .SRT-bestand staat dus de tekst van de ondertiteling met daarnaast de exacte tijden waarop deze wel en juist niet meer getoond moet worden. Dit staat in chronologische volgorde en is tot op de milliseconde nauwkeurig.

Online is er een heleboel verschillende ondertitelsoftware te vinden, waarvan de meeste gratis te gebruiken is. Wij hebben voor jou de meest gebruikte software op een rijtje gezet, zodat jij direct kunt beslissen welke het beste bij jou past.

Voorbeelden van open source ondertitelsoftware

We beginnen ons lijstje met een van de meest gebruikte programma’s: Subtitle Edit, een gratis ondertiteleditor voor Windows. Je kunt er ondertitelbestanden van bijna elke extensie mee bewerken. Bovendien kun je een video afspelen om de ondertitels in real-time te volgen en te bewerken. Het programma is toegankelijk en intuïtief in gebruik en je kunt je ondertitels eenvoudig maken, aanpassen, synchroniseren en vertalen. Ook beschikt het over een functie die de audiogolven van de gesproken tekst samen met de ondertitels weergeeft. Zo kun je de ondertiteling nauwkeurig afstemmen op de audio.

Subtitld is ook gratis te gebruiken en beschikbaar voor zowel Windows als Linux. Je kunt er ondertitels mee maken, transcriberen en bewerken. Het programma is makkelijk in gebruik en ondersteunt veel verschillende bestandsformaten. Daarnaast kun je ondertiteling toevoegen vanuit een bestand en automatisch ondertitels genereren bij een video.

Een andere gratis open source ondertiteleditor is Subtitle Workshop XE, beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Met dit programma kun je een ondertitelbestand bewerken, de positie van de ondertiteling wijzigen en de ondertiteling synchroniseren met de video. Het is een programma met veel functies dat eenvoudig is in gebruik.

Ook beschikbaar voor Windows en macOS is de gratis ondertitelsoftware Aegisub. Dit is een krachtig programma waarmee je ondertitels kunt bewerken en de timing, stijl en positie van de ondertitels kunt aanpassen. Bovendien beschikt de software over een geavanceerde voorbeeldfunctie om de bewerkte ondertitel meteen met video en al te bekijken. Sommige functies zijn echter niet bruikbaar in een .SRT-bestand. Dus als je het bestand in dat formaat opslaat, kan het voorkomen dat bepaalde functies in het uitvoerbestand verloren gaan.

Gaupol is een gratis ondertitelsoftware voor Windows. Het is een eenvoudige ondertiteleditor waarmee je ondertitelbestanden kunt bewerken, synchroniseren en vertalen. In de editor kun je je ondertitels bekijken en bewerken door te dubbelklikken. Je kunt ook de tijdcodes van de ondertitels aanpassen. Daarnaast kun je je video met de bewerkte ondertiteling afspelen en controleren. Als je iets aanpast in de ondertiteling, wordt dit meteen weergegeven tijdens het afspelen.

Als je graag snel ondertitels wilt bewerken, kun je het beste voor Jubler kiezen. Met deze ondertiteleditor kan je nieuwe ondertitels maken of bestaande ondertitels aanpassen en converteren. Bijna alle reguliere ondertitelformaten worden ondersteund en je kunt de kleuren van de ondertitels zelf instellen, de spelling controleren en een vertaalstand kiezen. Bovendien kun je met behulp van een optimalisatiefunctie gemakkelijk fouten in de tijdcodes oplossen.

Controleer je ondertiteling in een mediaspeler

Als je ondertitelsoftware zijn werk heeft gedaan en er een vers gemaakt .SRT-bestand (of een bestand met een andere extensie) voor je ligt, dan ben je er nog niet. Je wil je ondertitels live in action controleren, zodat je zeker weet dat de spotting klopt en de tekst ook overeenkomt met de gesproken woorden. Je kunt je ondertitels het eenvoudigst controleren door de video te laden in een mediaspeler en het .SRT-bestand hieraan toe te voegen. Vervolgens kun je de video afspelen mét de door jou gemaakte ondertitels.

Wat zijn de beste mediaspelers om je ondertitels te checken?

Er zijn online natuurlijk diverse mediaspelers te vinden, net zoals bij de ondertitelsoftware. Maar het zou raar zijn als we je nu ineens in het donker zouden laten tasten, dus we hebben ook een aantal mediaspelers voor je op een rijtje gezet zodat jij direct kunt kiezen welke voor jou het meest geschikt is.

Voorbeelden van mediaspelers

De eerste mediaspeler in dit rijtje is de VLC media player. VLC is een gratis open source cross platform multimediaspeler en framework, ontwikkeld door een non-profit organisatie. Hierdoor kun jij gratis genieten van de vele functies die deze player te bieden heeft. Met deze mediaspeler kun je namelijk nagenoeg alle multimediabestanden en verschillende streamingprotocollen afspelen. Daarnaast draait het op alle platforms, zoals Windows, Linux, Mac OS X, Unix, IOS en Android en speelt het de meeste codecs af zonder code-pack nodig te hebben.

Wondershare UniConverter is op dit moment ongetwijfeld één van de beste mediaspelers die beschikbaar is. Je kunt alle mediabestanden in deze player uploaden, zoals WebM, MP4, AVI, VOB, MTS, MPG. Je kunt met Wondershare zelf ondertitels maken, of zelfs gratis SRT-ondertitels downloaden en toevoegen aan je video. Daarnaast kun je met Wondershare ook het lettertype, de positionering en de omtrekkleur van je ondertitels aanpassen. Bovendien kun je ervoor kiezen welke ondertiteling je wilt gebruiken tijdens het bekijken van je video’s.

KM Player is ook een open source software en biedt een uitgebreide keuze aan audio- en videoformaten en bezit zijn eigen interne codec. Met een codec worden mediabestanden, zoals video’s, gecomprimeerd of gedecomprimeerd – dit betekent simpelweg dat bestanden in- of uitgepakt worden, zodat ze minder ruimte in beslag nemen op je computer. KM Player kan daarnaast draaien op een computer met een lage CPU. Verder kun je met deze mediaspeler je ondertitels aanpassen via een controle box, waardoor je de ondertitels tijdens het afspelen kunt synchroniseren.

Banshee Media Player is ook weer een open source mediaspeler, en is ooit begonnen als muziekspeler voor Linux. Maar tegenwoordig speelt deze mediaspeler ook video’s af. Het programma verwerkt podcasts en radiostreams. Media wordt snel geïmporteerd en de mediaspeler biedt ondersteuning voor ingesloten en externe ondertitels.

Een mediaspeler die door veel gebruikers wordt beschouwd als één van de beste spelers van dit moment is de BS Player. Je kunt deze speler gratis gebruiken, maar er bestaat ook een Pro versie, deze kost rond de dertig euro. Maar de gratis versie komt al met een enorme lading functies, dus schaf de Pro-versie niet te snel aan. BS Player ondersteunt vele ondertitelformaten, zoals MicroDVD, SubRip, SubViewer, MPL2, ASS, SSA, SRT en VobSub. Daarnaast zoekt hij online automatisch naar geschikte ondertitels, waardoor jij alleen nog maar de beste hoeft uit te kiezen.

Kantaris is een nieuwe speler in het veld. Dit programma is geschikt voor zowel de beginner als de meer ervaren gebruiker, afhankelijk van je behoefte. Kantaris bevat veel functies en mooie visualisatie-effecten bij het afspelen van audiobestanden. Daarnaast kan deze mediaspeler online ondertitels voor jou zoeken en deze synchroniseren met het videobestand. Wat uniek is aan Kantaris, is dat de tekencodering van de ondertitels geïdentificeerd wordt, zodat de tekens op de juiste manier worden weergegeven.

Ondertitels maken met apps

Dat is allemaal reuze interessant natuurlijk, al die software. Maar wat nou als je je ondertitels snel wil fixen via je telefoon of tablet? Zonder al te veel gedoe, want dat filmpje MOET online, je socials moeten namelijk wel up-to-date blijven. Als je geen tijd hebt, maar wel ondertitels wilt toevoegen aan je content, dan kun je ervoor kiezen om een app te gebruiken. We hebben ook voor de apps natuurlijk een overzichtelijk rijtje gemaakt, zo zie jij in één oogopslag welke het beste bij jou en jouw content past.

Welke apps zijn er?

Clips is een gratis app om video’s mee te maken, die ook nog over een tal van andere functies beschikt. Zo kun je verticale en horizontale video’s opnemen en kun je gebruikmaken van meeslepende camera-effecten, artistieke filters, dynamische muziek, geanimeerde tekst, emoji’s, stickers en nog veel meer. Maar wat vooral zo fijn is aan deze app, zijn de ondertitels die – als jij dat wil – direct worden toegevoegd aan je video. Ondertitels – of in dit geval eerder captions ­– worden automatisch gegenereerd terwijl jij praat en worden precies getimed met jouw stem.

Een andere app is MixCaptions. Deze app wordt momenteel gezien als de beste app om snel en stijlvol je video’s te voorzien van ondertitels. Als je je video uploadt, ondertitelt de app deze automatisch. Wel moet je zelf de spelling nog checken en de woorden of zinnen op de juiste plek laten doorlopen of afbreken. Daarnaast kun je gratis gebruikmaken van deze app, maar je kunt ook voor een paar euro overstappen naar de betaalde versie. Momenteel is deze app alleen nog te gebruiken met iOS, maar hopelijk volgt Android snel.

Captions is een app die direct ondertitels opneemt terwijl jij je video aan het opnemen bent. Door middel van spraakherkenning schrijft de app als het ware met je mee. Op die manier hoef je dus niet meer handmatig de ondertitels te typen, nadat jij je video al opgenomen hebt. De app biedt je wel de mogelijkheid om alsnog je ondertitels aan te passen, daar waar nodig. Je kunt de app gratis downloaden, maar er zijn wel in-app aankopen.

Een andere app die ook automatisch ondertitels toevoegt aan je video’s is Add Subtitles. Daarnaast kan deze app je video’s ook transcriberen en je ondertitels vertalen. Kanttekening van ons is hierbij wel dat ondertitels die ‘automatisch’ worden vertaald, vaak niet van de beste kwaliteit zijn. Verder ondersteunt deze app vele verschillende exportbestanden, zoals Quicktime, MPEG4, Apple MP4, H.265, 4K en HD.

Liever een professional inhuren?

Hopelijk hebben we je wat meer wegwijs kunnen maken in de wereld van ondertitelsoftware. Eén ding is wel duidelijk: er is eigenlijk geen excuus meer om je video’s niet te ondertitelen. Want of je nou geen tijd hebt, of juist heel veel tijd – er is altijd wel een softwareprogramma of app te vinden die aansluit bij jouw wensen en voorkeuren.

Mocht je nou toch nog denken: ‘Dat is mij allemaal véél te veel werk, ik heb wel wat beters te doen!’, bel dan even met Het Vertaalcollectief. Daar zitten de ondertitelprofessionals namelijk met smart te wachten om jouw video’s, films of andere digitale content te voorzien van de prachtigste ondertitels! Spreken we je snel?