Zoals elk kwartaal bespreken wij een woord dat past bij het seizoen. Inmiddels zitten we alweer kniediep in het najaar en we hoefden dus niet ver te zoeken. Want er is veel te vertellen over het woord ‘herfst’. Dus pak thee en speculaasjes, nestel jezelf in je loveseat en lees snel verder!
Wat rijmt er op ‘herfst’?
Op Instagram hintten wij er al even naar: je kunt in het Nederlands niet rijmen op het woord ‘herfst’. Nu moet je dat natuurlijk niet te hard zeggen als er taalcreatievelingen in de buurt zijn: die denken dan ‘challenge accepted’ en gaan er even goed voor zitten. Rijmen op ‘herfst’? Doen we gewoon! Lees deze twitter thread van Onze Taal maar even. Onze favoriet is het korte versje van één van onze lievelingsdichters (die makkelijk in ons aanraderslijstje had gepast!):
Een echtpaar op de Maasvlakte
Had ruzie in de herfst
Hij riep toen zij een vaas pakte
‘Pas op, dat is een erfst…’
Najaars-etymologie
Het woord herfst vindt zijn oorsprong in het Oudgermaanse harbistaz, wat ‘oogst’ betekent (denk ook aan het Engelse harvest). Dat Oudgermaanse woord is op zijn beurt weer verwant aan het Latijnse carpere (plukken) en het Griekse karpós (vrucht). Leuk hè, etymologie? Lees hier meer over de oorsprong van alledaagse Nederlandse woorden.
Sjiekdefriemel
Als zichzelf respecterend vertaalbureau moeten we het natuurlijk ook nog even hebben over de (in dit geval Engelse) vertaling van herfst of najaar. Dat is jammer genoeg geen harvest, maar fall of autumn. Hoe weet je nou welk woord je wanneer moet gebruiken? En zijn er verschillen in het Amerikaans- of Brits-Engels? Autumn is het oudste woord van de twee, maar beide taalgebieden gebruiken beide woorden al heel lang. Tegenwoordig komt fall (ja, van vallende blaadjes!) in de Verenigde Staten frequenter voor en autumn hoor je vaker in Groot-Britannië. Dat de Britten sinds de achttiende eeuw een voorkeur kregen voor autumn komt simpelweg door een ordinair modeverschijnsel: tijdens de Verlichting was de Franse taal hip & happening, en zijn Britten het sjieke autumn (verwant aan het Franse automne) meer en meer gaan gebruiken (taalnerds bekijken hier de bron). Oui, soms is het simple comme bonjour, jongens en meisjes.
Fijne herfst!
