Goedkoop is duurkoop. Dit eeuwenoude thema steekt zich in een fonkelnieuw jasje, haalt een kam door zijn haar, checkt zijn adem en stapt de deur uit om een bezoek te brengen aan vertaalland. Het verlagen van kwaliteitseisen aan het tolkenbestand voor rechtbanken, machinevertalingen die ‘alleen nog even gecheckt moeten worden’, en niet te vergeten de rubriek ‘Gecertificeerde vertaler? Welnee, we vragen wel een Bekende Nederlander’ passeren de revue. Wij praten je bij.
Post-editing
De laatste tijd is er in vertaalland een nieuwe trend zichtbaar waar vertalers en vertaalbureaus niet blij mee zijn. Van de vertalers in ons collectief horen we steeds vaker dat zij door hun klanten ingezet worden om machinevertalingen ‘nog even te redigeren’. Dit wordt ook wel post-editing genoemd.
Voordelen liggen voor de hand: een machinevertaling is snel en nagenoeg gratis, en de meeste vertalers (zo ook Het Vertaalcollectief) rekenen een lager woordtarief voor redactiewerk dan voor vertaalwerk.
Toch zou Het Vertaalcollectief post-editing niet snel aanraden. Vertalen is mensenwerk! Vraag je een vertaler een tekst te vertalen dan krijg je een tekst met hart en ziel, waarbij rekening wordt gehouden met de tone of voice van jouw bedrijf, de geldende culturele normen en met respect voor de brontekst en de boodschap die je wilt overdragen. Ook heeft een vertaler eigenlijk méér werk aan het schaven en schikken in zo’n tekst, terwijl hij er tegelijk minder geld mee verdient. Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn als je een eerlijke business wilt runnen.
Daarom pleiten wij er altijd voor om kwaliteit op de eerste plek te zetten. Een zelfgemaakte vertaling checken doen wij graag, maar we adviseren je ook eerlijk als het ons tóch beter lijkt om de oorspronkelijke tekst zelf te vertalen.
Orde in de zaal!
Een plek waar kennis en kunde onontbeerlijk zijn bij een vertaling is de rechtbank. Maar juist hier zien we helaas devaluatie. Begin dit jaar staakten tolken en vertalers om zich hard te maken voor eerlijke vergoedingen voor hun diensten en om ervoor te zorgen dat niet zomaar iedereen zonder opleiding zich mag aanmelden als tolk. Toch besloot de overheid om door te gaan met het plan Tolken in de Toekomst, waardoor de kwaliteit van vertalingen bij rechtszittingen in het gedrang komt. In het donkerste scenario zou het zomaar kunnen gebeuren dat de verdachte van een moord wordt vrijgesproken door een vertaalfout.
Verdomd, schatje
Als uitsmijter nog een bijzonder opvallend verschijnsel. We weten dat vertalingen lang niet altijd door native deskundigen met een vertalersopleiding worden verzorgd en dat brengt soms problemen met zich mee. Maar dat dit ook bij boekvertalingen gebeurt, was voor ons nieuw. Het Engelstalige boek Period Power van de schrijfster Maisie Hill is vertaald door de twee feministische podcastmakers van Damn Honey. Eén van hen vertaalde al eerder (kinder)boeken, en beide vrouwen werken als schrijver en redacteur. Klinkt hoopvol! Helaas slaat het Damn Honey-duo met hun vertaling De Cyclus Strategie (sic) de plank een beetje mis. Naast de algemene toon en de woordvolgorde, die toch erg Angelsaksisch aandoet, hier ook een greep uit wat rookie mistakes: ‘vloeistof dat’, ‘pompoenzaden’, ‘je moet je focussen’. De dames zijn inmiddels bezig het vervolgdeel, De Hormoon Revolutie, te vertalen. Hopelijk wordt dat een groter vertaalsucces!
