Stijl en inhoud: de kunst van het balanceren

De garderobe voor jouw schrijfstijl

Maar laten we beginnen bij het begin. Wat is stijl – en dan specifiek schrijfstijl – eigenlijk? Het begrip laat zich niet makkelijk in een definitie vangen. De Van Dale heeft wel een poging gedaan met ‘wij­ze van zich schrif­te­lijk uit te druk­ken’ en ‘de hem eigene en hem kenmerkende schrijftrant’, maar daarmee zijn we nog even wijs. In plaats van de term te definiëren, is het makkelijker om te bepalen hoe een schrijfstijl is opgebouwd. Een tekst bevat namelijk verschillende elementen die de stijl bepalen:

• Zinsbouw: Bevat jouw tekst lange, zorgvuldig opgebouwde zinnen met veel komma’s en ingevoegde bijzinnen die met een hoop informatie indruk moeten maken op de lezer? Of schrijf je liever rechttoe rechtaan?  De opbouw van jouw zinnen heeft veel invloed op de stijl van jouw tekst. Zo ook de werkwoordsvormen die jij in deze zinnen gebruikt. Wordt er vaak de lijdende vorm gebruikt of geef je de voorkeur aan constructies met actieve werkwoordsvormen?
• Woordkeuze: In deze blog gaven we het al aan: woorden zijn ontzettend krachtig. Jouw woordkeuze is dan ook medebepalend voor jouw schrijfstijl. Zo kun je ervoor kiezen om veel vaktermen aan te halen of om juist simpele bewoordingen te gebruiken. Daarnaast hebben sommige woorden een connotatie die een bepaalde kleur aan jouw tekst kunnen geven.
• Stijlfiguren en beeldspraak: Ben je een echte taalfanaat, dan wil je nog wel eens met woorden goochelen door ze een anders dan gebruikelijke betekenis te geven. Met stijlfiguren en beeldspraak kun jij jouw teksten levendiger en overtuigender maken. (Disclaimer: overdaad schaadt!) De mate van figuurlijk taalgebruik is bepalend voor jouw schrijfstijl.
• Structuur: De manier waarop jij een tekst structureert, valt ook onder de stijl. In deze blog las je al hoe belangrijk een goede structuur is en hoe jij deze in jouw teksten implementeert. Gebruik jij veel of weinig kopjes, volgt jouw tekst een verhaallijn of een meer logische opzet? 

Al deze elementen hangen in jouw tekstgarderobe en kun je zo mixen en matchen tot je de schrijfstijl hebt die jij zoekt. Wil jij weten welke schrijfstijl je eigenlijk zoekt? Lees dan snel verder!

Dat is geen stijl

Binnen dit verhaal is het belangrijk te bedenken dat stijl niet hetzelfde is als jouw tone of voice. Ja, beide hebben te maken met de manier waarop jij wilt overkomen en zijn van invloed op jouw woordgebruik en formuleringen. Maar waar jouw tone of voice voor al jouw uitingen hetzelfde is, kan de stijl van jouw teksten variëren, al naargelang het doel van de tekst. Ga maar eens bij jezelf na: voor een social post gebruik je een wezenlijk andere structuur dan voor een blog en in een intern document gebruik je misschien wel meer vaktermen en afkortingen dan in een tekst die door klanten wordt gelezen. Waar je met een tone of voice jouw identiteit en een bepaald gevoel wilt overbrengen, richt jouw schrijfstijl zich vooral op de inhoud en het doel van jouw boodschap.

Het doel heiligt de middelen

Nu je weet waaruit de stijl van een tekst is opgebouwd, wil jij natuurlijk weten hoe je bepaalt welke stijl het beste bij jou en jouw teksten past. Zoals eerder genoemd, is jouw schrijfstijl grotendeels afhankelijk van jouw tekstdoel. Hiermee bepaal je als schrijver wat jij met jouw tekst wilt bereiken. Onder tekstdoelen verstaan wij bijvoorbeeld: informeren, opiniëren, overtuigen, activeren en amuseren. Elke tekst moet minimaal één doel hebben, maar dat kunnen er zeker meerdere zijn. Hoe duidelijker jij voor ogen hebt wat het doel is, hoe beter jouw schrijfstijl aansluit op jouw tekst. We bespreken een aantal schrijfstijlen binnen het kader van de tekstdoelen.

Informeren

Jij wilt informatie overbrengen. Gebruik voor jouw informatieve teksten een concrete, feitelijke, neutrale en beknopte schrijfstijl. Je richt je op de kernpunten en neemt geen standpunt in. Een duidelijke structuur helpt de lezer jouw boodschap te begrijpen. Informatieve teksten zijn vaak wat onpersoonlijk omdat er geen emotie in zit.

Motiveren

Wil jij jouw lezers motiveren om tot actie over te gaan? Dan moet je de aandacht trekken en vasthouden door de lezer persoonlijk te benaderen. Stel het belang van de lezer voorop en maak jouw tekst extra levendig door middel van stijlfiguren en beeldspraak om de lezer aan te spreken. Een motiverende tekst mag best wat persoonlijker en informeler zijn.

Verkoop

Met een verkoopgerichte schrijfstijl overtuig jij jouw lezers dat ze op die knop moeten klikken of jouw product moeten kopen. Eerst trek je de aandacht met bijvoorbeeld een pakkende titel om vervolgens interesse te wekken en een behoefte aan jouw product te creëren. Door middel van positief woordgebruik overtuig jij de lezer van de voordelen van jouw product of dienst en met een duidelijke structuur leid jij de klant zo naar die CTA.

Service

Wil jij vooral de klant tot dienst zijn en duidelijke instructies verlenen? Met een servicegerichte stijl geef je de lezer praktische informatie. Je geeft ze het antwoord dat ze zoeken en helpt ze verder. De tekst moet duidelijk en overzichtelijk zijn en geen overbodige informatie bevatten. Je kunt gebruik maken van een gebiedende wijs om informatie in kant en klare stappen aan te bieden.

Het Vertaalcollectief: een talige koorddanser

Bij het schrijven van jouw teksten moet je dus met een hoop dingen rekening houden. Past jouw tone of voice bij jouw bedrijf en spreekt deze jouw doelgroep aan? Gebruik je de juiste schrijfstijl voor het doel van jouw tekst? En komt jouw boodschap – tussen alle leuke woordgrapjes en prachtige beeldspraak door – nog wel over? Uiteindelijk bestaat de uitdaging erin een balans tussen al deze elementen te vinden. Zo moeten schrijvers nadenken over de juiste balans tussen een aantrekkelijke schrijfstijl en inhoudelijke relevantie om de lezer betrokken en geïnteresseerd te houden. En vertalers moeten een goed evenwicht vinden tussen het behoud van de stijl en nuance van de brontekst versus het nauwkeurig overbrengen van de boodschap in de doeltaal. 

Als je lang met een tekst bezig bent, zie je soms door de bomen het bos niet meer. Een optie is dan om de kwaliteit van jouw tekst te controleren aan de hand van een tool als het CCC-model van Jan Renkema. Op deze pagina lees je hoe je dit model gebruikt en toepast. Maar wil jij zeker weten dat jouw stijl en tekst aansluiten bij jouw doel(groep)? Laat er dan een extra paar professionele ogen over gaan! De proofreaders van Het Vertaalcollectief leggen jouw tekst onder de loep en bepalen samen met jou de beste schrijfstijl om jouw boodschap over te laten komen. Daarnaast hebben onze vertalers alle creativiteit, kennis en kunde in huis om te zorgen dat jouw stijl ook in een andere taal een voltreffer is!